Dieta Twojego dziecka

Jelita a odporność dziecka

12-02-2016

Czy wiecie, że jelita to ośrodek szkoleniowy? Co dziecko w nim trenuje? Odporność. Kto jest trenerem? Mikroorganizmy mieszkające w jelitach.

Skąd się bierze odporność?

Szacuje się, że 80% odporności dziecka pochodzi z jelit, ponieważ to w nich znajduje się tkanka odpornościowa. Dziecko rodząc się nie ma do końca ukształtowanej odporności. Ta odporność w dużym stopniu zależy od bakterii jelitowych. Jeżeli maluch ma dobrze i prawidłowo zbudowaną mikroflorę przewodu pokarmowego, jego układ odpornościowy lepiej i szybciej dojrzewa, co skutkuje mniejszą liczbą chorób oraz mniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia alergii i chorób autoimmunologicznych.

Jak niemowlę nabywa bakterie jelitowe?

Płód w brzuchu mamy ma praktycznie sterylne jelita, czyli nie mieszkają w nich żadne drobnoustroje.

Zasiedlanie jelit dziecka mikroorganizmami zaczyna się w momencie przejścia przez drogi rodne matki, czyli podczas porodu naturalnego. Jeżeli mama ma prawidłową mikroflorę pochwy, noworodek dostanie od niej piękny prezent w momencie przyjścia na świat.

Gdy dziecko rodzi się za pomocą cesarskiego cięcia, pierwsze mikroorganizmy z jakimi ma kontakt to bakterie szpitalne na przykład z fartucha pielęgniarki. Badania pokazują, że dzieci rodzone drogą cesarskiego cięcia są szczególnie narażone na otyłość, alergie oraz zespół metaboliczny; a to wszystko miedzy innymi z powodu niewłaściwej mikroflory na stracie.

Kolejnym ważnym czynnikiem, pozwalającym dobrym bakteriom zamieszkać w jelitach maluszka, jest karmienie piersią.

Jeżeli karmienie piersią jest niemożliwe, należy spytać pediatrę o probiotyk, który można podawać dziecku od pierwszych dni życia, w celu prawidłowego zasiedlenia jego przewodu pokarmowego.

Co daje dziecku prawidłowa mikroflora jelitowa?

  • dobrze działający układ odpornościowy,
  • mniejsze ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego, czyli rozwoju w nim szkodliwych bakterii,
  • witaminy z grupy B i K,
  • enzymy bakteryjne wspomagające trawienie, na przykład łatwiej może przebiegać rozkład cukru mlecznego laktozy;
  • poprawę motoryki jelit, co m.in. zapobiega zaparciom,
  • uszczelnienie jelita,
  • Zaburzenia składu mikroflory jelitowej (spowodowane np. antybiotykoterapią) niosą ryzyko nawracających infekcji, nie tylko przeziębień, ale też zapaleń dróg moczowych, czy infekcji układu pokarmowego.

Co wpływa na mikroflorę żyjąca w przewodzie pokarmowym dziecka?

Na mikroflorę obecną w jelitach dziecka wpływają:

  • rodzaj porodu;
  • mikroflora matki – nie tylko ta z mleka, drobnoustroje obecne w organizmie mamy oddziałują już na płód;
  • sposób karmienia (mleko matki, a w późniejszym okresie również pokarmy stałe zawierające na przykład błonnik);
  • przyjmowanie antybiotyków , które wybijają również dobre bakterie żyjące w jelitach, kompletnie zmieniając skład mikroflory jelitowej; im w późniejszym wieku dziecko zetknie się z antybiotykiem, tym lepiej;
  • otoczenie – nadmierna higiena w środowisku, w którym dziecko przebywa, powoduje, że układ odpornościowy nie ma na kim trenować i w rezultacie mogą się rozwinąć alergie i choroby autoimmunologiczne;
  • przyjmowanie probiotyków („dobre” mikroorganizmy) i prebiotyków (substancje wspierające rozwój dobrych mikroorganizmów) – dziecko może dostawać zarówno probiotyki w formie farmaceutyków, jak i jeść kiszonki. Już od dwunastego miesiąca życia w diecie dziecka mogą się znaleźć kiszonki (kiszone ogórki, kiszona kapusta);
  • czynniki genetyczne.

Jak leczyć zaburzenia mikroflory jelitowe?

Zaburzenia mikroflory jelitowej leczy się stosując probiotyki i prebiotyki:

Probiotyki

  • w aptekach są dostępne preparaty jedno- i wieloszczepowe; czyli zawierające jeden lub kilka rodzajów mikroorganizmów;
  • preparaty jednoszczepowe pomagają rozwiązać konkretny problem (biegunkę, poprawiają odporność); na przykład  szczepLactobacillus rhamnosusGG (Lb GG) zmniejsza zapadalność na infekcje górnych dróg oddechowych, jeżeli jest stosowany przez przynajmniej 3 miesiące. Zatem trzeba go zacząć podawać na przykład w lipcu, żeby zadziałał we wrześniu. Probiotyk, to nie antybiotyk, nie działa natychmiast.
  • probiotyk wieloszczepowy jest dobry na odbudowę mikroflory jelitowej po antybiotykoterapii. Jednak należy go podawać do kilku tygodni, a nawet miesięcy, po zakończeniu przyjmowania antybiotyku.
  • probiotyki podajemy dziecku w trakcie jedzenia, powinno je popijać letnią wodą, nie wyjmujemy ich z kapsułek. Preparaty w proszku rozpuszczamy bezpośrednio przed wypiciem.
  • dobry probiotyk jednoszczepowy kosztuje ponad 20 PLN, wieloszczepowy powyżej 35 PLN.

Naturalne prebiotyki

  • siemię lniane,
  • skrobia oporna – obecna w zimnych ziemniakach (czyli maluch może zjeść letnie kluski leniwe), ugotowanym, wystudzonym ryżu oraz w pełnych, nieoczyszczonych ziarnach zbóż
  • inulina – jest obecna m.in. w cykorii, porze, cebuli, bananach,
  • błonnik pokarmowy rozpuszczalny w wodzie – znajduje się w jabłkach ze skórką, malinach, gruszkach, marchwi, dyni, burakach, suchych nasionach roślin strączkowych (fasoli, soczewicy).
dr Anna Kulikowska, Doradca Żywieniowy; specjalista z zakresu dietetyki i żywienia oraz jakości surowców i produktów spożywczych.Właścicielka poradni dietetycznej online Dobrze jeść (www.dobrzejesc.com). Aktywnie promuje zdrowy styl odżywiania poprzez liczne publikacje, w tym docierające do szerokiego grona odbiorców informacje w internecie. Umiejętnie łączy  teorię z praktyką pokazując jak w oparciu o ogólnodostępne produkty spożywcze komponować dobrze zbilansowane posiłki odpowiednie dla osób w zależności od wieku, stanu zdrowia i trybu życia.
Jeśli masz pytania do naszego eksperta, pisz na adres: doradcazywieniowy@indykpol.pl
lista aktualności